İleriye dönük:Dune’un ikonik stillsuit’leri, astronotların idrarını içilebilir suya dönüştürebilen yeni bir prototip uzay giysisi için ilham kaynağı oldu. Böyle bir cihaz, astronotların kendilerini rahatlatma biçimlerine göre büyük bir gelişme olurdu: temelde çok katmanlı yetişkin bezlerine.
Orijinal Dune kitabında, tam vücut damıtıcı giysiler terleme ve idrar yoluyla vücut nemini emen katmanlardan oluşuyordu. Daha sonra bu, kullanıcıların geri kazanılan suyu boyunlarına bağlı bir tüpten içebilmeleri için filtreleniyordu. Ağız ve yüzdeki nemin geri kazanılabilmesi için bir yüz maskesi de takılabiliyordu.
Cornell Üniversitesi araştırmacıları, stillsuit’lerde kullanılan idrar filtreleme/içme sisteminin, şu anda doğanın çağrısına cevap vermek için maksimum emiciliğe sahip bir giysi kullanan astronotlar için muazzam bir fayda sağlayacağına inanıyorlardı. Esasen bu, sızdırmaya ve idrar yolu enfeksiyonlarına ve gastrointestinal tahrişe neden olmaya meyilli rahatsız edici bir bezdir.
“2022 baharında Cornell Üniversitesi’ne yeni gelen bir birinci sınıf öğrencisi olarak, bir gece Dune’u okumak için oturdum. Ertesi sabah, sekiz saat aralıksız okuduktan sonra, özellikle de bir stillsuit fikrine kafayı takmıştım,” dedi Weill Cornell Medicine ve Cornell Üniversitesi’nde araştırma görevlisi ve çalışmanın ilk yazarı olan Sofia Etlin, Interesting Engineering’e.
Etlin, fikri gerçeğe dönüştürmek için birkaç ay sonra Cornell merkezli Fremen Space, Inc. adlı bir start-up’ın kurulduğunu söyledi.
Etlin, “Tasarım, astronotların refahını garanti altına almak için çoklu güvenlik mekanizmalarıyla sürekli içilebilir su temini sağlayan, birleşik ileri-ters ozmoz ünitesine bağlanan vakum tabanlı bir harici kateter içeriyor” şeklinde açıklama yaptı.
Astronotlar uzay yürüyüşleri sırasında sıvı alımını şu anda tulumlarının içine yerleştirdikleri bir su torbasıyla gerçekleştiriyorlar; ancak bu torbada bir litreden az su taşınabiliyor. Bu yürüyüşlerin 10 saat, hatta acil durumlarda 24 saat sürebildiği ve sıklıkla çok fazla efor gerektirdiği düşünüldüğünde bu miktar pek de fazla değil.
Tasarımın idrar toplama cihazı, astronotun cinsel organlarının etrafına oturan cinsiyete özgü kalıplanmış silikon toplama kabı (yukarıda) ile esnek kumaştan yapılmış bir iç çamaşırıdır (aşağıda). Kullanıcı idrar yapmaya başlar başlamaz nemle aktive olan bir vakum pompası aktive olur. Toplanan idrar, önce tuzlu suyu temizleyen ve ardından bu sudan tuzu çıkarmak için bir pompa kullanan bir filtreleme sistemine yönlendirilir. Filtrelenen su daha sonra elektrolitlerle zenginleştirilir ve IDB’ye gönderilir.
Dune’un hareketle çalışan stillsuit’lerinin aksine, astronotlar sistemin pompalarını, sensörlerini, ekranını ve diğer bileşenlerini çalıştırmak için gereken 20,5 voltluk bir pili taşımak zorunda kalacaklar. Tüm ünite yaklaşık 8 kilogram (17,6 pound) ağırlığında ve beş dakikada yarım litre suyu arıtabiliyor.
Kıyafetin ilk prototipi sadece idrarı filtreleyecek şekilde tasarlandı, ancak ter filtreleme özelliğinin gelecekteki yinelemelere dahil edilmesi mümkün.
Cornell ekibi, sistemin konfor ve işlevselliğini test etmek için bu sonbaharda New York’ta 100 gönüllü toplamayı planlıyor.
Mayıs ayında bir YouTube kanalı, sadece ter filtreli olan stillsuit’i yeniden yarattı.